Για τους Κινέζους, το 2013 είναι η χρονιά του φιδιού, κι αυτό υποτίθεται ότι
είναι καλό. Άλλωστε, γιατί να μην αποπειραθεί κανείς να προβλέψει με όρους
ωροσκόπιου ή καφετζούς το πού θα πάει η οικονομία το 2013; Μήπως οι προβλέψεις
των οικονομολόγων, των οίκων αξιολόγησης, των κυβερνητικών επιτελείων
αποδεικνύονται ακριβέστερες; Εν πάση περιπτώσει, το απαιτούν οι μέρες να δούμε
τουλάχιστον τις προκλήσεις του 2013 - κι ο καθείς ας αποπειραθεί τη δική του
πρόβλεψη.
Ημερολογιακά, την πρώτη πρόκληση στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας πρέπει να
την χειριστεί η Ουάσιγκτον. Ο Αμερικανός πρόεδρος πρέπει άμεσα να βρει έναν
τρόπο να αποφύγει την πτώση στον «δημοσιονομικό γκρεμό» και τη σύγκρουση με το
«ταβάνι» του χρέους. Σε απλά ελληνικά, το πρώτο σημαίνει ότι αυτόματα θα
δρομολογηθούν αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών στον προϋπολογισμό, ύψους 700
δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το δεύτερο, πάλι, μπορεί να σημάνει έως και στάση
πληρωμών από τις ΗΠΑ, στην περίπτωση που δεν αποδεχτεί το Κογκρέσο να αυξηθεί το
νόμιμο όριο του δημόσιου χρέους, που σήμερα είναι 16,4 τρισεκατομμύρια
δολάρια.
Θεωρητικά, η μέρα της κρίσης για τις ΗΠΑ είναι η επόμενη της Πρωτοχρονιάς, αλλά πάντα βρίσκεται ένας τρόπος να αναβληθεί για λίγο η εφαρμογή των καταστροφικών υφεσιακών μέτρων, όχι μόνο για την αμερικανική, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία. Δεν είναι τυχαίο ότι τις τελευταίες μέρες το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία είναι μια επιστροφή των ΗΠΑ στην ύφεση. Από την άλλη πλευρά, μπορεί Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί να βρουν έστω και στο και πέντε έναν βιώσιμο συμβιβασμό, οπότε το αμερικανικό θρίλερ θα έχει αίσιο τέλος.
Μια ευρωπαϊκή χρονιά των αναβολών
Για την Ευρώπη και την Ευρωζώνη, οι προκλήσεις δεν έχουν άμεση σχέση με το ημερολόγιο. Όχι επειδή δεν έχουν ήδη οριστεί τα επόμενα ραντεβού των μεγάλων αποφάσεων -για το δεύτερο βήμα της τραπεζικής ένωσης ή για τον περαιτέρω συντονισμό των οικονομικών πολιτικών-, αλλά διότι η εμπειρία διδάσκει πως στην Ε.Ε. οι αναβολές είναι στην ημερήσια διάταξη, ειδικά σε προεκλογικές χρονιές, οπότε οι εθνικές κυβερνήσεις αποφεύγουν να πάρουν ρίσκα που εκτιμούν ότι μπορεί να τους στοιχίσουν την επανεκλογή τους.
Οι «27» αποφάσισαν στην τελευταία σύνοδο κορυφής της χρονιάς που πέρασε ότι η νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική μπορεί να περιμένει, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι. Θεωρητικά η «κρίσιμη» ημερομηνία του 2013 είναι αυτή της συνόδου κορυφής του Ιουνίου. Μέχρι τότε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπάι, θα πρέπει να έχει ετοιμάσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τον στενότερο συντονισμό της οικονομικής πολιτικής των «27», για την εμβάθυνση της οικονομικής ένωσης και για τη λήψη μέτρων για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Επιπλέον, θα πρέπει να μελετήσει τη μορφή που θα έχουν οι διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών - μελών και της Κομισιόν, ώστε οι αποφάσεις των Βρυξελλών να υλοποιούνται. Στα σκαριά είναι και ένα ταμείο αλληλεγγύης, για τις κλυδωνιζόμενες χώρες που θέλουν βοήθεια για τις μεταρρυθμίσεις τους - εν είδει επιβράβευσης και όχι ενθάρρυνσης.
Επίσης, μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να δρομολογηθεί και το επόμενο βήμα στην κατεύθυνση της τραπεζικής ένωσης, αφού το 2012 οι Ευρωπαίοι κατάφεραν να συμφωνήσουν μόνο στη μορφή και στο εύρος των αρμοδιοτήτων που θα έχει η κοινή εποπτική αρχή των τραπεζών. Το επόμενο βήμα είναι η διαμόρφωση των κοινών κανόνων και του ειδικού ταμείου, που θα προχωρά στην εκκαθάριση εκείνων των τραπεζών που είναι για λουκέτο.
Όπως φάνηκε και το 2012, οι καυγάδες μεταξύ των κρατών - μελών τόσο για τη νέα αρχιτεκτονική της Ε.Ε. όσο και για την τραπεζική ένωση θα συνεχιστούν, με προδιαγεγραμμένες τις καθυστερήσεις έως ότου να «ωριμάσουν» οι συμβιβασμοί ή έως ότου να δείξουν πάλι τα δόντια τους οι αγορές και να υποχρεώσουν την πολιτική να... γκαζώσει.
Ο γρίφος των εκλογικών αναμετρήσεων
Το μεγαλύτερο «φρένο» στις ευρωπαϊκές εξελίξεις το 2013 είναι οι προγραμματισμένες εκλογές στη Γερμανία, την Ιταλία και την Αυστρία, και οι όποιες έκτακτες εκλογικές αναμετρήσεις προκύψουν αλλού. Όπως ο υπʼ αριθμόν ένα αστάθμητος παράγοντας είναι τα αποτελέσματά τους. Είναι προφανές, για παράδειγμα, ότι στην πορεία προς τις κάλπες του Σεπτεμβρίου η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ θα φρενάρει κάθε απόφαση για την απʼ ευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης ESM -χωρίς, δηλαδή να φορτώνεται το δάνειο στο δημόσιο χρέος των κρατών όπου έχουν την έδρα τους- για να μην τρομάξει τον Γερμανό ψηφοφόρο, ότι φορτώνεται το ρίσκο της «διάσωσης» των ισπανικών ή των κυπριακών τραπεζών. Από την άλλη μεριά, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί η πολιτική διαχείρισης της κρίσης εάν η Μέρκελ χάσει τις εκλογές, όσο απίθανο κι αν φαίνεται αυτό, βάσει των τελευταίων δημοσκοπήσεων. Θεωρητικά, υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα να αλλάξει η κυβέρνηση στο Βερολίνο και να υλοποιήσει η σημερινή σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση τη δική της πολιτική, η οποία, για την ώρα τουλάχιστον, περιλαμβάνει και τη θέσπιση ευρωομολόγων.
Αστάθμητος παράγοντας, που μπορεί να βγάλει από τις σημερινές ράγες της την πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης -για το καλύτερο ή το χειρότερο-, δεν είναι μόνο ο γερμανικός κυρίαρχος λαός. Είναι και ο κυρίαρχος ιταλικός, ο οποίος καλείται πολύ νωρίτερα στις κάλπες, στα τέλη Φεβρουαρίου. Κι έχει πάλι τη δυνατότητα, εάν θέλει, να επιλέξει για ηγέτη τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ή ένα κεντροδεξιό σχήμα, που ουσιαστικά θα ακολουθήσει την πολιτική του Μάριο Μόντι - με ή χωρίς αυτόν στην πρωθυπουργία. Ή ένα κεντροαριστερό σχήμα, αρκετά τολμηρό να ακολουθήσει μια άλλη πολιτική. Μπορεί η Ιταλία να μην είναι ακριβώς αυτή που παίρνει τις αποφάσεις στην Ευρωζώνη, δεν παύει όμως να είναι η τρίτη σε μέγεθος οικονομία της. Κάθε αλλαγή στην Ιταλία, ειδικά προς το χειρότερο -όπως το αντιλαμβάνονται οι αγορές-, μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη, τινάζοντας στον αέρα τον τακτικισμό της Μέρκελ.
Τέλος, υπάρχει η πιο απρόβλεπτη και ζόρικη παράμετρος απʼ όλες. Πόσο θα αντέξουν οι κοινωνίες στον ευρωπαϊκό Νότο της ύφεσης και της εκτροχιασμένης ανεργίας- και πώς θα αντιδράσουν. Παρά τα ευχολόγια των θεσμικών της Ε.Ε., οι πολιτικές για την ανάπτυξη και για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων προχωρούν ακόμη πιο αργά κι από τον σχεδιασμό της νέας «αρχιτεκτονικής». Και χρειάζονται πολύ χρόνο για να φέρουν τα πρώτα αποτελέσματα, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι το 2013 θα δρομολογηθούν.
Πηγή : avgi.gr
ΗΠΑ
και γερμανικές εκλογές τα "κλειδιά" των εξελίξεων στη χρονιά που μόλις
ξεκίνησε
Θεωρητικά, η μέρα της κρίσης για τις ΗΠΑ είναι η επόμενη της Πρωτοχρονιάς, αλλά πάντα βρίσκεται ένας τρόπος να αναβληθεί για λίγο η εφαρμογή των καταστροφικών υφεσιακών μέτρων, όχι μόνο για την αμερικανική, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία. Δεν είναι τυχαίο ότι τις τελευταίες μέρες το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία είναι μια επιστροφή των ΗΠΑ στην ύφεση. Από την άλλη πλευρά, μπορεί Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί να βρουν έστω και στο και πέντε έναν βιώσιμο συμβιβασμό, οπότε το αμερικανικό θρίλερ θα έχει αίσιο τέλος.
Μια ευρωπαϊκή χρονιά των αναβολών
Για την Ευρώπη και την Ευρωζώνη, οι προκλήσεις δεν έχουν άμεση σχέση με το ημερολόγιο. Όχι επειδή δεν έχουν ήδη οριστεί τα επόμενα ραντεβού των μεγάλων αποφάσεων -για το δεύτερο βήμα της τραπεζικής ένωσης ή για τον περαιτέρω συντονισμό των οικονομικών πολιτικών-, αλλά διότι η εμπειρία διδάσκει πως στην Ε.Ε. οι αναβολές είναι στην ημερήσια διάταξη, ειδικά σε προεκλογικές χρονιές, οπότε οι εθνικές κυβερνήσεις αποφεύγουν να πάρουν ρίσκα που εκτιμούν ότι μπορεί να τους στοιχίσουν την επανεκλογή τους.
Οι «27» αποφάσισαν στην τελευταία σύνοδο κορυφής της χρονιάς που πέρασε ότι η νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική μπορεί να περιμένει, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι. Θεωρητικά η «κρίσιμη» ημερομηνία του 2013 είναι αυτή της συνόδου κορυφής του Ιουνίου. Μέχρι τότε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπάι, θα πρέπει να έχει ετοιμάσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τον στενότερο συντονισμό της οικονομικής πολιτικής των «27», για την εμβάθυνση της οικονομικής ένωσης και για τη λήψη μέτρων για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Επιπλέον, θα πρέπει να μελετήσει τη μορφή που θα έχουν οι διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών - μελών και της Κομισιόν, ώστε οι αποφάσεις των Βρυξελλών να υλοποιούνται. Στα σκαριά είναι και ένα ταμείο αλληλεγγύης, για τις κλυδωνιζόμενες χώρες που θέλουν βοήθεια για τις μεταρρυθμίσεις τους - εν είδει επιβράβευσης και όχι ενθάρρυνσης.
Επίσης, μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να δρομολογηθεί και το επόμενο βήμα στην κατεύθυνση της τραπεζικής ένωσης, αφού το 2012 οι Ευρωπαίοι κατάφεραν να συμφωνήσουν μόνο στη μορφή και στο εύρος των αρμοδιοτήτων που θα έχει η κοινή εποπτική αρχή των τραπεζών. Το επόμενο βήμα είναι η διαμόρφωση των κοινών κανόνων και του ειδικού ταμείου, που θα προχωρά στην εκκαθάριση εκείνων των τραπεζών που είναι για λουκέτο.
Όπως φάνηκε και το 2012, οι καυγάδες μεταξύ των κρατών - μελών τόσο για τη νέα αρχιτεκτονική της Ε.Ε. όσο και για την τραπεζική ένωση θα συνεχιστούν, με προδιαγεγραμμένες τις καθυστερήσεις έως ότου να «ωριμάσουν» οι συμβιβασμοί ή έως ότου να δείξουν πάλι τα δόντια τους οι αγορές και να υποχρεώσουν την πολιτική να... γκαζώσει.
Ο γρίφος των εκλογικών αναμετρήσεων
Το μεγαλύτερο «φρένο» στις ευρωπαϊκές εξελίξεις το 2013 είναι οι προγραμματισμένες εκλογές στη Γερμανία, την Ιταλία και την Αυστρία, και οι όποιες έκτακτες εκλογικές αναμετρήσεις προκύψουν αλλού. Όπως ο υπʼ αριθμόν ένα αστάθμητος παράγοντας είναι τα αποτελέσματά τους. Είναι προφανές, για παράδειγμα, ότι στην πορεία προς τις κάλπες του Σεπτεμβρίου η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ θα φρενάρει κάθε απόφαση για την απʼ ευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης ESM -χωρίς, δηλαδή να φορτώνεται το δάνειο στο δημόσιο χρέος των κρατών όπου έχουν την έδρα τους- για να μην τρομάξει τον Γερμανό ψηφοφόρο, ότι φορτώνεται το ρίσκο της «διάσωσης» των ισπανικών ή των κυπριακών τραπεζών. Από την άλλη μεριά, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί η πολιτική διαχείρισης της κρίσης εάν η Μέρκελ χάσει τις εκλογές, όσο απίθανο κι αν φαίνεται αυτό, βάσει των τελευταίων δημοσκοπήσεων. Θεωρητικά, υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα να αλλάξει η κυβέρνηση στο Βερολίνο και να υλοποιήσει η σημερινή σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση τη δική της πολιτική, η οποία, για την ώρα τουλάχιστον, περιλαμβάνει και τη θέσπιση ευρωομολόγων.
Αστάθμητος παράγοντας, που μπορεί να βγάλει από τις σημερινές ράγες της την πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης -για το καλύτερο ή το χειρότερο-, δεν είναι μόνο ο γερμανικός κυρίαρχος λαός. Είναι και ο κυρίαρχος ιταλικός, ο οποίος καλείται πολύ νωρίτερα στις κάλπες, στα τέλη Φεβρουαρίου. Κι έχει πάλι τη δυνατότητα, εάν θέλει, να επιλέξει για ηγέτη τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ή ένα κεντροδεξιό σχήμα, που ουσιαστικά θα ακολουθήσει την πολιτική του Μάριο Μόντι - με ή χωρίς αυτόν στην πρωθυπουργία. Ή ένα κεντροαριστερό σχήμα, αρκετά τολμηρό να ακολουθήσει μια άλλη πολιτική. Μπορεί η Ιταλία να μην είναι ακριβώς αυτή που παίρνει τις αποφάσεις στην Ευρωζώνη, δεν παύει όμως να είναι η τρίτη σε μέγεθος οικονομία της. Κάθε αλλαγή στην Ιταλία, ειδικά προς το χειρότερο -όπως το αντιλαμβάνονται οι αγορές-, μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη, τινάζοντας στον αέρα τον τακτικισμό της Μέρκελ.
Τέλος, υπάρχει η πιο απρόβλεπτη και ζόρικη παράμετρος απʼ όλες. Πόσο θα αντέξουν οι κοινωνίες στον ευρωπαϊκό Νότο της ύφεσης και της εκτροχιασμένης ανεργίας- και πώς θα αντιδράσουν. Παρά τα ευχολόγια των θεσμικών της Ε.Ε., οι πολιτικές για την ανάπτυξη και για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων προχωρούν ακόμη πιο αργά κι από τον σχεδιασμό της νέας «αρχιτεκτονικής». Και χρειάζονται πολύ χρόνο για να φέρουν τα πρώτα αποτελέσματα, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι το 2013 θα δρομολογηθούν.
Πηγή : avgi.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου