Μπεκάτσες με κόπο και... με πόνο!

Τα λεγόμενα «χειμωνιάτικα μπεκατσοτόπια» μπορεί ως όρος να αντιπροσωπεύουν μια κοινή έννοια, ως... χώρος όμως έχουν άφθονες παραλλαγές!Αλλη η σύνθεση της βλάστησης, άλλο το ανάγλυφο του εδάφους, άλλο το υψόμετρο και εντελώς διαφορετικοί οι βιότοποι, που μπορεί να κρύβουν μπεκάτσες στην πορεία της σεζόν. Τα δάση της βελανιδιάς (τα «ντούσκα» ή «μεσέδες» κατά τους Βορειοελλαδίτες), δεν είναι προτιμητέα αυτήν την εποχή. Αυτά τα δάση προτιμούνται από τα πουλιά στο πέρασμα του Νοέμβρη και μέχρι να πέσουν τα φύλλα των δένδρων...

Υπάρχουν ωστόσο μερικά μπεκατσοτόπια με βελανιδιές, που... δεν ξεμένουν ποτέ από πουλιά, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολα και για τον κυνηγό και για τον σκύλο. Είναι εκείνα τα δάση -βελανιδιάς συνήθως - που έχουν υπώροφο από εκτεταμένους βατιώνες, έναν τύπο δάσους δηλαδή που δεν είναι συνηθισμένος στα δικά μας μέρη...
Τα δάση βελανιδιάς, επειδή βόσκονταν στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν, είναι γενικά «καθαρά» από κάτω, αλλά όχι πάντα... Υπάρχουν και μερικά που έχουν στο έδαφός τους ένα... τεράστιο αγκαθωτό πλέγμα από βατιώνες, που κάνουν το κυνήγι μια επώδυνη «περιπέτεια»! Τέτοια δάση μπορεί να συναντήσει κανείς και σε μεγαλύτερα υψόμετρα, συνήθως όμως τα βάτα... «καστρώνουν» σε πεδινά μέρη. Το πλέγμα αυτό μπορεί να αποτελείται από όγκους βατιώνων που το κάνουν αδιαπέραστο ή από ένα χαμηλό δίκτυο βάτων που απλώνονται στο έδαφος, διευκολύνοντας το βάδισμα πάνω τους. Το μόνο χειρότερο είδος «μπεκατσότοπου» που γνωρίζω είναι τα δάση από παλιούρι, αλλά αυτό είναι θέμα για άλλο τεύχος!
Ο παλιός μύθος...

Τα δάση των βάτων δεν διακρίνονται με την πρώτη ματιά. Κοιτάζοντας από μακριά, μας έλκουν συνήθως τα μεγάλα δένδρα που βλέπουμε , αλλά όταν εισχωρούμε μέσα... ανακαλύπτουμε την πραγματική... ταυτότητα του τόπου. Ο μύθος λέει ότι ο βάτος ήταν ένας έμπορος ρούχων που... χρεοκόπησε. Και για να τον γλιτώσει από τους πιστωτές του ο Ερμής τον έκανε θάμνο, όμως του έμεινε το κουσούρι... να γαντζώνεται στα ρούχα των περαστικών, μήπως βρει κάτι από τα χαμένα! Ετσι ακριβώς φέρεται ο βάτος στον κυνηγό και στον σκύλο, που προσπαθούν να διασχίσουν το βασίλειό του...
Οταν καλούνται να εργασθούν σε έναν τέτοιο τόπο, η συντριπτική πλειονότητα των κυνηγόσκυλων... δεν κυνηγάνε. Τρέχουν γύρω γύρω από τα βάτα και κοιτάζουν! Πολύ λίγα σκυλιά φέρμας έχουν τα κουράγια να παλέψουν με τους βατιώνες και τα αγκάθια τους, για να βρουν μια μπεκάτσα. Και όμως, τα βάτα μπορεί να είναι ένας μπεκατσότοπος για όλη τη σεζόν. Με τον πάγο, με τη βροχή, με τον ήλιο και τη ζέστη ή με το κρύο, πάντα κάποιες μπεκάτσες είναι μέσα στα βάτα... Περισσότερες βέβαια είναι με τον πάγο, ίσως γιατί τις έλκει η αίσθηση του θόλου που δημιουργούν τα κλαριά του βάτου καθώς γέρνουν προς τη γη, δημιουργώντας μικρά ξέφωτα, αλλά και η ζέστη που παράγει η σήψη των φύλλων κάτω από τους βατιώνες.

Οι ιστοί της αράχνης δείχνουν ό,τι τα μονοπάτια έχουν κλείσει από καιρό και έχουν γίνει αδιάβατα.

Τα κυνηγόσκυλα, για να μπορέσουν να δουλέψουν στα βάτα, πρέπει να κατανοήσουν πως εκεί θα βρουν μπεκάτσες...
Και αυτό είναι δύσκολο να τους το εμπνεύσει ο περιπλανώμενος κυνηγός, που κυνηγά σε πολλά διαφορετικά μέρη μέσα στη σεζόν.
Μόνο κάποιοι ντόπιοι που κυνηγούν συστηματικά σε τέτοια συγκεκριμένα μπεκατσοτόπια, μπορούν με τον καιρό και φτιάχνουν τέτοια μπεκατσόσκυλα.
Σκύλοι... με ψυχή!

Με τον πάγο, με τη βροχή, με τον ήλιο και τη ζέστη ή με το κρύο, πάντα κάποιες μπεκάτσες είναι μέσα στα βάτα...

Τα κυνηγόσκυλα που ξέρουν από βάτα δεν φορτσάρουν, ούτε και επιζητούν τα ανοίγματα για να μπορέσουν να αναπτύξουν τον καλπασμό τους... Ενδιαφέρονται για τα πιο βαθιά σημεία, κάτω από τους θόλους των βάτων, όπου μπορεί να υπάρχει η αναθυμίαση κάποιας μπεκάτσας.
Τα σκυλιά -ανεξάρτητα από τη ράτσα- που μπορούν να εκπαιδευτούν και να πρωτεύουν σε αυτό το κυνήγι είναι εκείνα με τη... μεγάλη καρδιά και δύναμη, που για χατίρι μιας μπεκάτσας δεν τα νοιάζει να σχιστούν στα πυκνά αγκάθια! Σε κάποιες περιοχές των ΗΠΑ, όπου που τα βάτα και οι αγριοτριανταφυλλιές είναι το βασίλειο των φασιανών, του γκράους και της μπεκάτσας, υπάρχουν ορισμένες εκτροφές που ειδικεύονται σε αυτά τα πυκνά. Το ίδιο και στη Γαλλία, που έχει τη μερίδα του λέοντος σε τέτοιους αδιαπέραστους μπεκατσότοπους.

Τα κυνηγόσκυλα που ξέρουν από βάτα δεν φορτσάρουν. Ενδιαφέρονται για τα πιο βαθιά σημεία, κάτω από τους θόλους των βάτων, όπου μπορεί να υπάρχει κάποια μπεκάτσα.

Γενικά, πρόκειται για σκυλιά που έχουν έμφυτη την τάση να μπαίνουν στο πυκνό. Είναι οι σκύλοι που τους βλέπεις να κυνηγούν σε ένα λιβάδι, αλλά μόλις δουν μια συστάδα βλάστησης, ενστικτωδώς τρέχουν και χώνονται μέσα της για να την ελέγξουν.
Παλιότερα υπήρχαν και στην Ευρώπη και στη χώρα μας τέτοια σκυλιά, αλλά με την εκτροφή όλο και περισσότερο των «ανοιχτών» σκύλων από γραμμές αγώνων, αυτό το χαρακτηριστικό μάλλον αρχίζει και σπανίζει...

Τα βάτα δεν είναι ο τόπος για να πάρετε το καλύτερο όπλο σας. Μια «αναλώσιμη» καραμπίνα αρκεί.

Τα βάτα, πάντως, έχουν ένα χαρακτηριστικό τρόπο διάβασης από τον σκύλο. Το ζώο πρέπει να έχει τη δύναμη να σπρώχνει, να περνά... και να ελίσσεται. Και βέβαια να... αδιαφορεί αν κόβεται, αν γδέρνεται ή αν ματώνει!
Στον λαιμό πρέπει να έχει μόνο ένα κολάρο για να μην μπλέκει. Και ίσως είναι μια καλή τακτική να απλώνει κανείς λίγο βαζελίνη στο στήθος, στην κοιλιά και στα άτριχα λαγόνια του σκύλου, για να τον γλιτώνει από κάποια γδαρσίματα.
Μετά το τέλος του κυνηγιού σε ένα τέτοιον τόπο, καλό είναι να επιθεωρούμε το κυνηγόσκυλο για τυχόν κοψίματα και πληγές, φροντίζοντάς τες με λίγο αντισηπτικό. Και βέβαια, σε αυτά τα δάση, το απόρτ είναι απαραίτητο. Συχνά η τουφεκισμένη μπεκάτσα θα πέσει σε μέρος απροσπέλαστο και μόνο ένας σκύλος με έφεση στο απόρτ θα καταφέρει να τη βρει και να τη φέρει.
Τεχνικές...
Ειδικός εξοπλισμός όμως, χρειάζεται και για τον κυνηγό που επιχειρεί σε τέτοια μέρη... Πρώτα από όλα, τζάκετ μονοκόμματο από κερωμένο βαμβάκι ή καμβά, χωρίς θήκες και τσέπες που εξέχουν. Επίσης παντελόνι ισχυρό, «σπαστό» στα γόνατα, με ειδική επικάλυψη και πολύ πυκνή ύφανση.
Τα ρούχα που είναι χνουδωτά και από σύγχρονα ελαφρά συνθετικά υφάσματα, μάλλον θα... μείνουν πάνω στα βάτα! Τα πλεχτά ή τα φλις θα γίνουν επίσης κομμάτια, ενώ ο πλεχτός σκούφος είναι ό,τι χειρότερο μπορεί κανείς να φορέσει. Στα βάτα, ουδείς πρόκειται να σας κατηγορήσει ως υπερβολικό, αν φορέσετε δερμάτινα γάντια στα χέρια ή προστατευτικά γυαλιά για τα μάτια.
Οταν προσπαθεί κανείς να περάσει τα βάτα από κάποιο σημείο, η καλύτερη τεχνική είναι να πατάει επάνω στους βατιώνες με μεγάλα βήματα, καβαλώντας τα βλαστάρια τους, αν αυτό είναι εφικτό. Αν τα βάτα είναι πολύ μεγάλα, ο μόνος τρόπος είναι το συνεχές σκύψιμο, με τη βοήθεια μιας ψαλίδας ή ενός κασαριού για να ανοίγουμε δρόμο...
Τα βάτα δεν είναι ο τόπος για να πάρετε μαζί σας το καλύτερο όπλο σας. Μια «αναλώσιμη» καραμπίνα αρκεί, μόνο που μετά χρειάζεται ένα καλό καθάρισμα από τις σαβούρες που θα μαζέψει...
Παλιότερα υπήρχαν τεράστιες εκτάσεις με βατιώνες στην Ελλάδα, που φιλοξενούσαν μπεκάτσες όλη τη χειμερινή σεζόν (κυρίως στα χαμηλά μέρη και σε εκβολές ποταμιών). Τα παραποτάμια δάση του Ευρώτα, του Αλφειού, του Σπερχειού, του Πηνειού, του Αραχθου, του Αχελώου, της Φιλιππιάδας, του Γκρίμποβου κλπ., ήταν μερικά από τα πιο φημισμένα μπεκατσοτόπια.
Ολα όμως ξεκληρίστηκαν την εικοσαετία που πέρασε, για να γίνουν καλλιέργειες αμφίβολης απόδοσης ή βοσκοτόπια...
Σήμερα έχουν μείνει ελάχιστα «υπολείμματα» από αυτά τα δάση, όπως και ελάχιστοι σκύλοι φέρμας που μπορούν να κυνηγήσουν σωστά, σε έναν τόσο απαιτητικό τόπο.
Και το βράδυ που θα τρίβετε τα πονεμένα χέρια σας, θα συνειδητοποιήσετε ότι στα βάτα κάθε μπεκάτσα κερδίζεται με... αίμα! Και του σκύλου σας και του δικού σας!
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Τα αγκάθια του βάτου που θα χωθούν στο δέρμα, θέλουν... τρόπο για να βγουν. Αφήνουμε μια-δύο μέρες να δημιουργηθούν μικρές κύστες με πύον γύρω από το αγκάθι, και το αγκάθι πετάγεται μαζί με τη μικρή εκροή πύου, ύστερα από πίεση.
Αν, αντιθέτως, προσπαθήσει κανείς να τα βγάλει την πρώτη μέρα, όχι μόνο θα ταλαιπωρηθεί και θα πονέσει, αλλά, μπορεί... να τα σπρώξει βαθύτερα!



Πηγή : ethnos.gr