Οθέλλος και γουέστερν στη Μάνη

Από τις σειρές του 2012, «Αμερικάνικη νύχτα» και «Αλήθειες και ψέματα» 

Φαντάζεστε τη ζωφόρο των νεοκλασικών Προπυλαίων του Πανεπιστημίου Αθηνών αντί για σοφούς του πνεύματος να παριστάνει σημερινούς νέους που χαζεύουν, πλήττουν, στέκονται αποκομμένοι, αγκαλιάζονται ερωτικά, στέκονται αμέριμνοι ή σκεπτικοί;

Κι όμως ο φωτογράφος Κωστής Αντωνιάδης τόλμησε μια τέτοια σύνθεση με δεκαέξι μαθητές του στο ΤΕΙ Αθήνας. Την τιτλοφορεί «Διάδρομο» και αποτελεί μία από τις έντεκα ενότητες της αναδρομικής του έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς), από μεθαύριο (εγκαίνια σήμερα στις 8.00 μ.μ.) έως τις 26 Μαΐου.
Στην υλική φθορά της φωτογραφίας και τη σχέση με τη μνήμη συμπυκνώνεται ο νοηματικός άξονας της έκθεσης «Χρησιμοποιημένες φωτογραφίες 1985-2013».
Μεγάλο τμήμα της αφορά και τη χρήση της φωτογραφίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πρώτη ομώνυμη ενότητα, η οποία ξεκίνησε από μια πρόταση του φωτογράφου, χωρίς ανταπόκριση, προς το υπουργείο Πολιτισμού για το πρόγραμμα της «Αθήνας -Πολιτιστικής Πρωτεύουσας», να αναρτήσει ως γιγαντοαφίσες σε διαφημιστικά ταμπλό έργα σύγχρονης φωτογραφίας. Κατέληξε να οργανώσει ένα ψεύτικο ντοκουμέντο, αντικαθιστώντας τις διαφημιστικές εικόνες των ταμπλό με σκηνές από παραλίες και απλούς ανθρώπους της πόλης, να περπατάνε, να στέκονται σε στάσεις λεωφορείων ή να δείχνουν κουρασμένοι.

Ιδρυτικό μέλος του Φωτογραφικού Κέντρου Αθηνών, διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (2003-2005) και διευθυντής της διαδικτυακής φωτογραφικής γκαλερί «Ariadne», ο 64χρονος σήμερα Κωστής Αντωνιάδης φτάνει έως τις περίφημες τοιχογραφίες της Πομπηίας για να μιλήσει για τη φθορά και τις χρησιμοποιημένες φωτογραφίες. Ενθέτει πάλι πόζες κυρίως νέων, ως τοιχογραφίες, σε φωτογραφίες τραβηγμένες σε τοίχους ερειπωμένων μονοκατοικιών της Αθήνας. «Η φωτογραφία παίρνει τη θέση της ζωγραφικής και οι απλοί άνθρωποι παίρνουν τη θέση των ευγενών που είχαν τη δυνατότητα να πληρώνουν ζωγράφους για τις τοιχογραφίες τους», λέει ο ίδιος.
Σε άλλη ενότητα, τις «Τέσσερις εικόνες», τοποθετεί τέσσερα ολόσωμα πορτρέτα νέων σαν αγίους σε τέμπλο ναού, παραπέμποντας στην ορθόδοξη αγιογραφία, αλλά και στις «Τέσσερις εποχές» του Τσαρούχη, στο παρισινό εργαστήριο του οποίου είχε εργαστεί την περίοδο 1974-'77. Ο Αντωνιάδης, λέγοντας «Αλήθειες και ψέματα», επεμβαίνει δημιουργικά και στις οικογενειακές αναμνήσεις, «πειράζοντας» τη λεγόμενη οικογενειακή φωτογραφία. Ετσι συναντά τους γονείς του, ενώ εκείνος δεν έχει γεννηθεί ακόμη ή παίζει, μεγάλος πια, με τον τρίχρονο εαυτό του...
Μια άλλη εκδοχή της «χρησιμοποιημένης» φωτογραφίας συναντάμε στη σειρά «Ηρωες και ηρωίδες», όπου τα πρόσωπα θυμίζουν ανδριάντες μπούστο, με τη διαφορά ότι το βάθρο έχει καταλάβει ένα κείμενο από κλασικές τραγωδίες, θεατρικά έργα και όπερες. Μέσα σ΄ αυτό περιγράφεται κάποιος ήρωας που είναι πάνω. Τα αποσπάσματα των έργων σχηματίζουν ένα κειμενικό βάθρο που στηρίζει την εικονική «προτομή», επιβεβαιώνοντας τη βαρύτητα της δημόσιας γλυπτικής. Η ουδέτερη έκφραση, οι γυμνοί ώμοι συναντούν τον Οθέλλο του Σαίξπηρ ή την Ελένη από τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, συγκροτώντας ένα αρχετυπικό σταρ σίστεμ.
Στο τέλος η έκθεση καλεί τον θεατή να δει ένα γνώριμο ελληνικό τοπίο, από τη Νάξο ή τη Μάνη, σαν γουέστερν.
Εδώ, στην «Αμερικανική νύχτα», ο φωτογράφος «παίζει» με τη μαγεία του κινηματογράφου από την ομώνυμη ταινία του Τριφό και με την τεχνική day for night, δηλαδή την κινηματογράφηση με μπλε φίλτρο, που επινοήθηκε σε γουέστερν ως φτηνή λύση για νυχτερινά πλάνα.

• «ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ»
«Η έκθεση είναι μια σύνοψη της ζωής μου, παρέα με τη φωτογραφία. Συνθέτει με κάποιο τρόπο σε εικόνες ό,τι έχω σκεφτεί και αγαπήσει για τη φωτογραφία, τις αγωνίες που έχει κανείς για τη μνήμη» (Κωστής Αντωνιάδης)

Πηγή : ethnos.gr