Το γαλλογερμανικό "φεστιβάλ υποκρισίας"

Οι τελετές προβλέπονται εντυπωσιακές: κοινή στρατιωτική παρέλαση στους δρόμους του Βερολίνου, κοινή συνεδρίαση των υπουργικών συμβουλίων των δύο χωρών, κοινή συνέντευξη Τύπου του Francois Hollande και της Angela Merkel, κοινή συνεδρίαση στο Reichstag των κοινοβουλίων της Γαλλίας και της Γερμανίας. Ωστόσο, η ειρωνεία της Ιστορίας θέλησε να συμπέσει η συμπλήρωση πενήντα ετών από την ιστορική συνθήκη που υπέγραψαν στο Μέγαρο των Ηλυσίων στις 22 Ιανουαρίου 1963 ο Charles de Gaulle και ο Konrad Adenauer με τη στιγμή της μεγαλύτερης αμηχανίας στις γαλλογερμανικές σχέσεις – και στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση στην οποία αυτές έδιναν τον ρυθμό. Τα δείγματα πολλά: από την ψυχρότητα με την οποία έγινε δεκτή στο Βερολίνο η αντικατάσταση του Sarkozy από τον Hollande μέχρι τις διαφωνίες για την τραπεζική ενοποίηση και από την αμοιβαία καχυποψία που απέτρεψε την συγχώνευση της EADS με την BAE Systems μέχρι την γερμανική απόφαση να στηριχθεί η γαλλική περιπέτεια στο Μαλί με... δύο μεταγωγικά αεροσκάφη. Εξ ου και η εφημερίδα Le Monde χαρακτηρίζει τις επετειακές εκδηλώσεις (για τις οποίες μετέβησαν στη γερμανική πρωτεύουσα περίπου 600 Γάλλοι επίσημοι) ως “φεστιβάλ υποκρισίας”. Είναι βέβαια αλήθεια ότι η “συμμετρία της ασυμμετρίας” δύο χωρών με κραυγαλέες διαφορές σε κάθε επίπεδο υπήρξε το μυστικό της επιτυχίας του γαλλογερμανικού άξονα την τελευταία πεντηκονταετία. Ο ίδιος ο de Gaulle δεν το έκρυβε διόλου, όταν παρομοίαζε την Ευρώπη με μία άμαξα όπου η Γερμανία ήταν το άλογο και η Γαλλία ο αμαξάς. Όμως ο συνεταιρισμός της Γαλλίας ως μεγάλης διεθνούς δύναμης (μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ) με την Γερμανία ως οικονομικό γίγαντα (αλλά πολιτικό νάνο) άλλαξε χαρακτήρα ήδη προ εικοσαετίας, όταν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου υποβάθμισε τη σημασία του πυρηνικού οπλοστασίου της Γαλλίας και ταυτόχρονα επέτρεψε την επανένωση των Γερμανιών. Η καθιέρωση του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος προβλέφθηκε ως το τίμημα που θα έπρεπε να πληρώσει το Βερολίνο για την εκ νέου ανάδυσή του: ωστόσο δύο δεκαετίες μετά την Συνθήκη του Μάαστριχτ, το ευρώ αποκαλύπτεται ως ο σημαντικότερος πολλαπλασιαστής της γερμανικής ισχύος, ενώ η Γαλλία έχει αντικαταστήσει τους γείτονες πέραν του Ρήνου στην θέση του “μεγάλου ασθενούς” της ευρωπαϊκής οικονομίας. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι και στους “ηρωικούς καιρούς” του 1963 στάθηκε αδύνατο να συμπεριληφθούν στην Συνθήκη των Ηλυσίων συγκεκριμένες προβλέψεις περί συνεργασίας στην οικονομική πολιτική, καθώς φάνταζε ασύμβατος ο γαλλικός dirigisme με τη γερμανική soziale Marktwirtschaft. Αλλά και στο πολιτικό πεδίο οι ρόλοι μοιάζουν να έχουν αντιστραφεί: αν η Γαλλία αποτέλεσε όλο το προηγούμενο διάστημα θιασώτη του διακυβερνητικού μοντέλου για την οικοδόμηση μιας “Ευρώπης των πατρίδων”, κατά τον de Gaulle, και η Γερμανία πρόβαλλε ιδεωδώς σε όλη την Γηραιά Ήπειρο το ομοσπονδιακό μοντέλο της δικής της οργάνωσης, σήμερα είναι το Βερολίνο που παίζει το παιχνίδι των καθυστερήσεων απέναντι στις εκκλήσεις για “βαθύτερη ενοποίηση” (και “αλληλεγγύη”) στην οποία εμφανίζεται πρόθυμο να συγκατατεθεί μόνο με την απόσπαση πολιτικών ανταλλαγμάτων που ισοδυναμούν με την εγκαθίδρυση μιας γερμανικής Ευρώπης. Και το κυριότερο: η γαλλογερμανική σχέση υπήρξε ανέκαθεν τριαδική, με τον αγγλοσαξωνικό παράγοντα να αποτελεί πάντοτε το καθοριστικό “τρίτο μέρος”. Αν ο de Gaulleυπέγραψε τη Συνθήκη των Ηλυσίων με το νου στραμμένο στην επιδιωκόμενη χειραφέτηση της ηπειρωτικής Ευρώπης από την αμερικανική ηγεμονία, σήμερα είναι η αδυναμία ουσιαστικής παρέμβασης της Ουάσιγκτον στα ευρωπαϊκά πράγματα(και η ενσωμάτωση στη γερμανική στρατηγική ακόμη και της κατά Rumsfeld “Νέας Ευρώπης” του πρώην ανατολικού μπλοκ)που καθιστά τη Γαλλία δέκτη ανοίκειων γερμανικών πιέσεων και συγκαταβατικών δημόσιων υποδείξεων. Πηγή : capital.gr